Trawnik "jak dywan"

Odpowiednie przygotowanie ziemi pod trawnik to jeden z podstawowych czynników gwarantujących jego satysfakcjonujące użytkowanie. W przypadku ogrodów przydomowych mamy do czynienia z rozmaitymi warunkami glebowymi. Poprawa ich właściwości wymaga odmiennego postępowania. Łączy je jednak konieczność zapewnienia prawidłowego odwodnienia przyszłego trawnika. Najlepiej zainstalować w ogrodzie system drenujący, którego funkcją jest odprowadzenie nadmiaru wody w glebie poza teren ogrodu. Alternatywą dla drenażu jest wyprofilowanie powierzchni trawnika w taki sposób, by powstał 5% spadek w kierunku od domu. Woda deszczowa będzie spływać w tę stronę przyczyniając się do szybszego osuszenia przemoczonej gleby. Odwodnienie jest niezbędne. Trzeba o tym pamiętać niezależnie od rodzaju posiadanego gruntu.

Nowo zakładany ogród przydomowy po zakończonej budowie najpierw należy dokładnie oczyścić z wszelkich odpadów i gruzu. Najlepszy efekt przyszłej uprawy roślin na takiej ziemi przynosi jej zaoranie. W przypadku niedużych powierzchni ogrodowych można to zrobić ręcznie przy pomocy szpadla. Do spulchniania gleby na większym obszarze używa się glebogryzarki. Tak przygotowaną ziemię korzystnie jest pozostawić do przemarznięcia na okres zimy. Wiosną topniejąca woda rozsadzi większe grudki, dzięki czemu ziemia będzie lepiej rozdrobniona.

Co pod trawnik w przypadku terenu o słabej glebie?

Warto przykryć ją 15-20 centymetrową warstwą żyznej ziemi. Nie należy uprzednio usuwać zastałej darni, która pod urodzajną glebą rozłoży się, dodatkowo ją wzbogacając. Jeżeli nieuniknione przez ten zabieg podniesienie powierzchni terenu nie jest możliwe, a gleba przerośnięta jest chwastami, co wskazuje na jej zasobność w składniki pokarmowe przygotowanie gleby polega na głębokim przekopaniu szpadlem lub widłami amerykańskimi. Wykopane na powierzchnię chwasty starannie się wybiera i usuwa. Przed wysiewem ziemia powinna przeleżeć kilka do kilkunastu tygodni, aby na skutek czynników atmosferycznych i czasu dobrze osiąść.

Jeżeli zaistnieje potrzeba założenia trawnika w okresie pełnej wegetacji (między IV-VIII) procedura przygotowania gleby wygląda inaczej. Najprostszym rozwiązaniem jest pokrycie gleby macierzystej 15-20 cm warstwą ziemi urodzajnej. Jeśli gleba jest słaba, ale podniesienie poziomu powierzchni jest niemożliwe, można jej wierzchnią 15-20 cm warstwę usunąć (wykopać i wywieźć),a w jej miejsce rozsypać ziemię urodzajną. Jeżeli natomiast zastała gleba jest dobrej jakości, wystarczy usunąć licznie rosnące na niej chwasty. Do tego celu najlepiej użyć specjalnych środków chemicznych (np. „Roundup”, „Avans”, „Glifogen”), które zlikwidują problem chwastów o rozbudowanym systemie korzeniowym (ostrożeń, łopian, mniszek). Działają one niszcząco na nadziemne, zielone części roślin, jednakże nie ma sensu zużywać dużych ich ilości na bardzo wysokie chwasty. Najpierw należy je skosić (podkaszarką), wygrabić, zebrać i usunąć. Następnie trzeba poczekać aż skoszone chwasty osiągną wysokość 10-15 cm. Wtedy można przystąpić do oprysku. Działanie środków chemicznych trwa około 3 tygodni. Trzeba się liczyć z nieestetycznym wyglądem ogrodu w tym czasie. Po tym okresie wyschnięte i zżółkłe chwasty należy wygrabić i usunąć. Po tych zabiegach przystępuje się do zakładania trawnika.

Istnieją dwie metody założenia trawnika. Jedną z nich jest wariant tzw. trawnika z rolki, a drugą – trawnik z siewu. Dostępne w sprzedaży zwinięte w rolkę płachty trawnika w stanie pełnej wegetacji są szybkim sposobem na osiągnięcie wymarzonego efektu. Wyhodowanie trawnika od nasienia jest procesem długotrwałym, ale tańszym. W obu przypadkach procedura zakładania do pewnego momentu wygląda tak samo.

Na początku warto przewidzieć sposób zapobiegania rozrastaniu się trawy poza wyznaczonym obrysem trawnika. Niepożądane rośliny wyrastające na przyległych rabatach można niszczyć doraźnie środkami chemicznymi (np. „Roundup”). Skuteczną metodą zlikwidowania tego problemu jest uprzednie otoczenie go płaskim krawężnikiem kamiennym lub wkopanie na jego granicy dostępnej w sprzedaży, sfalowanej taśmy z plastiku.

Przygotowaną glebę najpierw należy wygrabić, starając się rozbić większe grudki ziemi. Następnie rozprowadza się nawóz fosforowy lub wieloskładnikowy o dużej zawartości tego pierwiastka (np. polifoska). W celu jak najgłębszego wprowadzenia go w ziemię, trzeba ponownie zagrabić powierzchnię gleby. Później należy przeprowadzić serię czynności mającą na celu uzyskanie zupełnie płaskiej i równej powierzchni. Robi się to naprzemiennie ją wałując i grabiąc. Efekt jest osiągnięty, gdy walec pozostawia po sobie jednolicie gładką powierzchnię na całej swej szerokości. Wyrównaną glebę wałuje się jeszcze do momentu, gdy będzie ona na tyle twarda, że nie będzie się zapadać pod stopami.

Jak zrobić trawnik z rolki?

Poszczególne fragmenty trawnika z rolki bardzo dokładnie rozkłada się na podłożu jeden przy drugim. Wymaga to dużej precyzji. Powinno się unikać chodzenia po świeżo rozłożonych częściach. Rozłożony w całości trawnik należy dobrze zwałować, a następnie obficie podlewać przez kilka kolejnych dni.

Kiedy zakładać trawnik z rolki?

Najlepiej wczesną wiosną.

Jak siać?

Decydując się na hodowlę trawnika z siewu warto do tego celu stosować dostępne w handlu specjalnie dobrane mieszanki trawnikowe. Zawarte w nich nasiona różnych gatunków traw (rozłogowych, kępkowych i luźnokępkowych) mających odmienne wymagania klimatyczno-glebowe zapewnia sukces w skiełkowaniu przynajmniej części z nich. Wyboru mieszanki trawnikowej dokonuje się według przeznaczenia trawnika. Lepiej decydować się na te produkowane w Polsce lub w krajach o klimacie podobnym do polskiego, np. niemieckie, duńskie. Mieszanki pochodzące z krajów o łagodniejszym przebiegu zimy (Anglia, Holandia) nie gwarantują zupełnej mrozoodporności trawnikom w naszych warunkach.

Mieszanki trawnikowe ze względu na przeznaczenie podzielić można na:

1. Rekreacyjne, ozdobne, dywanowe (np. "Gazon", "Hollywood") - znajdują zastosowanie w ogrodach prywatnych. Charakteryzują się dużą dekoracyjnością, trwałym zadarnieniem, odpornością na „lekkie” użytkowanie (wydeptywanie), dużą tolerancją w stosunku do gleby.

2. Widokow (np. "Super Gazon") - do kompozycji ogrodowych w miejscach nie użytkowanych. Wybitnie dekoracyjne, wolny wzrost, duże wymagania w stosunku do gleby i nawadniania, małe zapotrzebowanie na nawożenie.

3. Sportowe - na place zabaw dla dzieci, boiska sportowe, stadiony (np. „Sport”), o bardzo dużej odporności na wydeptywanie i rozrywanie, silne zadarnianie, szybki wzrost, oraz na tereny wokół reprezentacyjnych obiektów pola golfowe (np. „Wembley”), o bardzo dużej odporności na wydeptywanie, silnie zadarniające, o szybkim wzroście.

4. Parkowe (np. „Półcień”) - na "trawnik do cienia": w sadach, w parkach i na cmentarz - na stanowiska ocienione, o nasłonecznieniu nie przekraczającym 30%.

Im większa gęstość siewu, tym mniejsze ryzyko jego zachwaszczenia, a także efekt lepszy. 1kg nasion wystarczy do obsiania 25-30m² powierzchni. Ważne, by trawa była wysiana równomiernie. Dlatego najlepiej podzielić całą potrzebną ilość nasion na dwie części i wysiać je na krzyż. Przy wysokiej temperaturze i umiarkowanej wilgotności gleby, należy ją zwałować. W innych warunkach wskazane jest raczej lekkie jej zagrabienie, a w przypadku mniejszych powierzchni rozprowadzenie po niej cienkiej warstwy wierzchniej gleby zmieszanej z torfem lub rozłożenie włókniny typu „Coverton”.

Podczas kiełkowania trawy nie można dopuścić do przesuszenia gleby. Grozi to zwłaszcza w upalne dni. Wtedy to należy systematycznie, codziennie przez kilka godzin podlewać trawnik. Powinno się to robić bardzo ostrożnie, tak by nie tworzyły się kałuże ani strumienie. W sprzyjających warunkach trawa skiełkuje po 10-14dniach.

Kiedy siać nasiona trawy?

Najlepszym terminem na siew trawy jest okres pomiędzy 15 kwietnia a 15 września, pomijając letnie upały. Ziemia nie powinna być ani zbyt sucha, ani za wilgotna. Przesuszona gleba nie ma wystarczającej przyczepności, więc istnieje ryzyko wywiewania nasion przy najmniejszym podmuchu wiatru. Mokra z kolei będzie przyklejać się do walca. W wypadku wystąpienia konieczności nawilżenia gleby, powinno się to zrobić 1-2 dni przed siewem.

KOSZENIE TRAWNIKA

Koszenie jest podstawowym zabiegiem w pielęgnacji trawnika. Pierwsze koszenie trawnika powinno wykonać kosiarką ręczną, gdy trawa osiągnie 4cm wysokości. Przy młodej trawie nie można ryzykować koszenia tępym ostrzem.

W zależności od przeznaczenia trawnika, funkcji i zamierzonego efektu estetycznego, koszenie powinno być wykonywane co 5-10 dni.

Do prywatnych ogrodów najczęściej wybierane są trawniki rekreacyjne. Zazwyczaj stanowią one okrywę przeważającej powierzchni ogrodu, łączącej wszystkie jego części. Wobec tego oprócz funkcji dekoracyjnej muszą spełniać rolę użytkową, polegającą na odporności na umiarkowane udeptywanie, pod wpływem którego nie będą się ugniatać. Odpowiednią dla takich trawników wysokością jest 2-7cm. Tak niska trawa daje gwarancję natychmiastowego podnoszenia się zaraz po ustaniu nacisku, dzięki czemu nie pozostają na niej żadne ślady po przechodniach.

Każde kolejne koszenie powinno się wykonywać, gdy wysokość źdźbeł przekroczy żądaną wysokość o 1cm, a ponieważ tempo przyrostu trawy jest odmienne w różnych porach roku, może się okazać, że kosić trzeba będzie co 3 dni wiosną, ale jesienią nawet co 2 tygodnie.

Następujące po sobie koszenia powinny odbywać się w poprzecznych kierunkach. Jeżeli ostanie koszenie odbywało się wzdłuż ogrodu (np. w kierunku pn.-pd.), to następne powinno odbyć się w jego poprzek (analogicznie: na linii wsch.-zach.). Poprawia to jakość koszenia, a w następstwie wywołuje równomierny wzrost trawy.

Warto pamiętać, że łatwiej kosi się trawę, która systematycznie i często jest poddawana temu zabiegowi. Wysoka trawa szybko zapełnia kosz kosiarki, co zmusza do jego częstego opróżniania. suma czasu poświęconego na częste koszenie trawnika w jednym okresie wegetacyjnym jest mniejsza od czasu, który trzeba przeznaczyć na koszenie rzadko koszonego trawnika.

W miejscach gdzie trawnik graniczy bezpośrednio z płaszczyzną pionową, np. ścianą budynku, muru lub schodami koszenie jest znacznie utrudnione. Kłopoty wynikają z konstrukcji kosiarek. Wymagane jest, by ich obudowa całkowicie zabezpieczała ostrza, przez co nóż tnący nie może wystawać poza jaj krawędzie. To powoduje, że skoszenie trawy bezpośrednio przy ścianie jest niemożliwe. Najlepiej, gdy trawnik po prostu nie sąsiaduje bezpośrednio z takimi przeszkodami, dlatego najkorzystniej jest, gdy z każdej strony otoczony jest płaskim krawężnikiem lub nawierzchnią. Jeśli jednak nie jest to możliwe, trzeba się liczyć z dodatkowymi, czasochłonnymi zabiegami usuwania niedociętych kosiarką kęp traw. Można to zrobić nożycami elektrycznymi, tremerem lub podkaszarką.

NAWOŻENIE TRAWNIKA

Ciągły proces wytwarzania liści wyczerpuje zasoby pokarmowe gleby. Potrzeby nawozowe trawy są tym większe im częściej się ją kosi. Największe zapotrzebowanie trawnik wykazuje na azot, a w następnej kolejności na potas i fosfor. Nawozy azotowe podaje się wiosną, gdy trawa wykazuje największą aktywność. Nawożenie fosforowo-potasowe wykonuje się wczesną wiosną oraz jesienią. Pierwiastki te mają wpływ na krzewienie się darni i mrozoodporność trawnika.

Kiedy nawozić trawnik?

Przez cały okres wegetacji nawożenia wykonuje się co 3-5 koszenie w zależności od jakości gleby. Istotne jest, by nawóz był rozprowadzony równomiernie. W przeciwnym wypadku trawa będzie rosła nierówno i trawnik straci na wyglądzie.

Do trawników można stosować używać mieszanki nawozowe. Można również stosować nawozy jednoskładnikowe zgodnie z wymaganiami trawy w danym terminie. Przykładowy schemat takiego nawożenia podano poniżej. Dawki wszystkich nawozów podawane są na ich opakowaniach.

Polifoska - 5 IV

Mocznik - 25 IV

Saletra amonowa - 15 V

Saletrzak - 5 VI

Mocznik - 15 VI

Saletra amonowa - 15 VII

Nawóz wielskładnikowy do trawników - 5 VIII

Saletra amonowa - 1 IX

Saletraa amonowa - 30 IX

Polifoska - 20 IX

Czy trawnik trzeba wapnować?

Istotne znaczenie ma również wapnowanie trawnika, które wykonuje się co 2-3 lata.

PODLEWANIE TRAWNIKA

Podlewanie jest konieczne po około tygodniowej suszy w upalne lato, a także po ponad dziesięciodniowej suszy wiosennej. Niewystarczająco nawadniany trawnik traci sprężystość, co jest odczuwalne podczas chodzenia. Więdnięcie i brązowienie trawy są kolejnymi objawami braku wody w glebie. Trawnik zawsze należy podlewać obficie.

GRABIENIE TRAWNIKA

Grabienie jest nie tylko kosmetycznym zabiegiem. Wygrabywanie i usuwanie z trawnika skoszonych i obumarłych liści trawy, opadłych liści innych roślin ma zasadnicze znaczenie dla jego dobrej kondycji. Zapobiega bowiem gniciu szczątek organicznych, co przy zawilgoceniu wskutek opadów i nadmiernego podlewania stanowiska oraz jednoczesnym braku światła, przyczynia się do rozwoju grzybów i mchu. Ponadto grabienie wzrusza wierzchnią warstwę gleby, dzięki czemu poprawiają się w niej warunki wodno-powietrzne.

KIEDY AREATOREM? KIEDY WERTYKULATOREM?

Aeracja, czyli napowietrzanie, jest wskazane zapobiegawczo przeciw występowaniu mchów i konieczne, jeśli mchy już się pojawiły. Obecność mchów na trawniku wskazuje na zawilgocenie gleby. Właściwością jej są wzajemne relacje między poziomem wody i powietrza w glebie, polegające na ich odwrotnej proporcjonalności. Oznacza to, że im więcej w glebie znajduje się wody, tym mniej powietrza. Profilaktycznie wystarczy zabieg napowietrzania przeprowadzić raz, ewentualnie dwa razy w roku, wiosną i/lub jesienią. Jest on bardzo prosty i polega na wykonaniu drobnych otworów w wierzchniej warstwie gleby. Najwygodniej posłużyć się w tym celu widłami. Oczywiście bardziej skutecznym sposobem, wskazanym zwłaszcza na dużych powierzchniach jest posłużenie się specjalistycznym sprzętem, tzw. aeratorem. Podobną funkcję pełni wertykulacja, polegająca na nacinaniu powierzchni trawnika tzw. wertykulatorem.

CZY TRAWNIK TRZEBA WAŁOWAĆ?

Wałowanie jest zabiegiem przeciwstawnym do napowietrzania. Wykonane w nieodpowiednim czasie może „zdusić” trawę. Wiosną, gdy wierzchnia warstwa gleby jest przesuszona na skutek silnego nasłonecznienia, pod nią wciąż znajduje się ziemia o dużej wilgotności. Warto wtedy wzmocnić przemrożoną darń poprzez wałowanie, co korzystnie wpłynie na ruch wody w glebie.

TRAWNIK BEZ CHWASTÓW

Jeśli przed siewem nie zastosowało się środków chemicznych, w 2-3 tygodniu po siewie cały obszar przyszłego trawnika może tak gęsto pokryć się chwastami, że nie będzie widać kiełkującej trawy. Nie należy się tym przejmować, gdyż większość z nich zostanie skutecznie zlikwidowana podczas systematycznego koszenia. Nie zniszczy to jednak chwastów wieloletnich, których części zielone wyrastają poniżej poziomu noża kosiarki. Nie powinno się usuwać ich ręcznie, ponieważ większość z nich głęboko się korzeni, a wyrwanie jedynie nadziemnej ich części pobudzi korzeń do wytworzenia kolejnego pędu. Warto więc zastosować chemiczną metodę ich zwalczania.

Jak pozbyć się chwastów? Co na chwasty na trawniku?

Najpierw należy skosić trawnik i odczekać 2-3 dni. Po tym czasie, najlepiej w chłodne lecz suche przedpołudnie bezpośrednio na niepożądane rośliny zastosować oprysk lub rozprowadzić preparat za pomącą pędzelka lub strzykawki. Najlepiej użyć środka typu „Sterane”. Po tym zabiegu nie należy kosić trawnika przez 2-3 dni, wskazane jest natomiast jego obfite podlewanie i nawożenie, co powoduje przyspieszenie wysychania chwastów. Jeśli jeszcze tego samego sezonu pojawią się chwasty zabieg trzeba powtórzyć.

Ciemne kępy trawy

Przyczyny:

• Nierównomiernie rozprowadzony nawóz

• Pies i trawnik, czyli psi mocz

Postępowanie:

• Podczas następnego nawożenia należy pominąć te ciemniej zabarwione plamy
  

Dlaczego trawnik żółknie? Żółte plamy na trawniku, miejscowe „łysienie” trawnika.

Przyczyny:

• Nierównomiernie rozprowadzony nawóz

• Gnicie pozostawionej po koszeniu trawy lub na skutek jaj wymoknięcia zimą

• Nierówności terenu – trawa w obniżeniu

• Pies i trawnik, czyli psi mocz

Postępowanie:

• Równomierne rozprowadzanie nawozu

• Wygrabianie skoszonej trawy grabiami

• Likwidacja „dziur” poprzez uzupełnienie niedostatków ziemi i obsianie ich trawą

• Zapobieganie wydalania psiego moczu na trawnik
  

Poszarpane, żółknące końcówki trawy po koszeniu

Przyczyny:

• Zbyt tępy nóż w kosiarce lub zbyt szybkie tempo koszenia

• Brak azotu, przesuszone podłoże (zwłaszcza gdy podczas suchego lata)

Postępowanie:

• Wymiana lub zaostrzenie noża, zwolnienie tempa marszu z kosiarką

• Zwiększenie nawożenia azotem, częstsze podlewanie

Niejednolity wzrost – zamiast równej płaszczyzny trawa tworzy kępy

Przyczyny:

• Jeżeli na przełomie V/VI : rzadkie koszenie przy niedostatecznym nawożeniu

• Zbyt intensywne nawożenie potasowo-fosforowe przy jednoczesnych dawkach azotu w czerwcu

Postępowanie:

• Jeśli trawnik zdążył zakwitnąć (mocno się wykłosił) pozostaje likwidacja i ponowne założenie lub żmudna rekultywacja: zaniechanie nawożenia potasem i fosforem, zwiększenie dawki azotu, częste koszenie oraz intensywniejsze nawadnianie

Występowanie wielu żółtych źdźbeł

Przyczyny:

• Skutek zimowego spoczynku.

• Długotrwała susza.

Postępowanie:

• Trawnik wymaga wygrabienia, a gleba zwałowania i napowietrzenia
  

Nierówności na powierzchni trawnika, wczesnowiosenne żółknięcie

Przyczyny:

• Mróz i duża ilość opadów powodująca podniesienie całej powierzchni darni na skutek tworzenia się powietrznej przestrzeni między glebą a korzeniami trawy

Postępowanie:

• Dociśnięcie darni do gleby poprzez wałowanie

Dlaczego trawnik nie rośnie? Miejscowe przerzedzenia trawnika, słabszy wzrost trawy.

Przyczyny:

• Słaba jakość gleby (np. piaszczysta).

• Miejscowe zanieczyszczenie np. przypadkowo wylaną, szkodliwą substancją lub zdegradowanie gleby poprzez poprzednie niewłaściwe użytkowanie (droga, gruz)

Postępowanie:

• Konieczne jest regularne nawożenie i podlewanie gleby.

• Należy zlikwidować trawnik, wymienić wierzchnią warstwę gleby i założyć nowy trawnik

Dlaczego trawnik porasta mech? Jak usunąć mech? Co na trawnik z mchem? Mech i grzyby na trawniku.

Przyczyny:

• Kwaśna, uboga, niedostatecznie nawożona gleba

• Zawilgocone stanowisko wskutek dużej ilości opadów, nadmiernego podlewania przy jednoczesnym braku światła i rzadkim koszeniu

Postępowanie:

• Można próbować usuwać środkami typu „Starane”. Przy braku efektu pozostaje likwidacja trawnika. Jeśli miejsce jest ocienione należy wybrać mieszankę do półcienia. Siew powinno poprzedzić wapnowanie gleby kwaśnej. W okresie letnim trawnik na-leży nawozić azotem co 2-3 koszenia. Warto rozważyć zastąpienie trawnika roślinami okrywowymi.

Skrzyp na trawniku

Przyczyny:

• Bardzo kwaśna gleba

Postępowanie:

• Skrzyp usuwa środek „Starane”. Konieczne jest coroczne jesienne wapnowanie

Co ryje trawnik? Kopce z ziemi lub liniowe wzniesienia trawnika. Trawnik bez kreta.

Przyczyny:

• Zadomowienie się na działce kreta

Postępowanie:

• Zastosować środki odstraszające lub złapać kreta i wywieźć daleko w wiadrze. Kopce zrównać z powierzchnią gruntu udeptując lub wałując podłoże.