Oczko wodne w ogrodzie

Oczko wodne powinno zajmować w ogrodzie odpowiednie miejsce. Dobrze, gdy jest lekko ocienione, najlepiej od południa. Dobrze również żeby nie znajdowało się w sąsiedztwie drzew liściastych. Zapobiega się wtedy zaśmieceniu wody opadającymi jesienią liśćmi. Planując oczko wodne w ogrodzie, należy wziąć pod uwagę wiele czynników, dlatego aby uniknąć niesatysfakcjonującego efektu, naprawdę warto w tej sprawie skonsultować się z projektantem ogrodów.

JAK ZROBIĆ OCZKO WODNE Z FOLII I NIE TYLKO - BUDOWA OCZKA WODNEGO

Jeśli zbiornik ma być niewielki, najprościej utworzyć go z gotowej formy z tworzywa sztucznego. Mają one rozmaite kształty, rozmiary i kolory. Posiadają też półki do umieszczania roślin wodnych. Formy takie są do nabycia w centrach ogrodniczych. Ich zaletą jest łatwy montaż. Wstawia się w odpowiedniej wielkości dół, wolną przestrzeń wokół wypełnia się piaskiem.

Staw ogrodowy większych rozmiarów są kosztowne, gdyż wymagają uszczelnienia dna, umocnienia brzegów, założenia instalacji doprowadzającej wodę i umożliwiającej jego opróżnianie. Zakładanie oczka wodnego rozpoczyna się od wytyczenia sznurkiem jego kształtu. Z tej powierzchni zrywa się darń, a następnie wykopuje dół, pamiętając o wymodelowaniu półek na roślinność wodną. Następnie uszczelnia się dno wykopu. Można to zrobić kilkoma sposobami, zależnymi od doboru materiału.

Oczko wodne z folii PCV

Najpopularniejszym sposobem uszczelniania dna sztucznych zbiorników jest wyłożenie go folią z PCV (z polichlorku winylu) do oczek wodnych. Są one elastyczne, wytrzymałe na mróz i zachowują 10-20 lat trwałości. Mają grubość od 0,5 do 1 mm. Im większe oczko, tym grubszą folię powinno się zastosować. Folie sprzedawane są na metry z rolek o standardowej szerokości 6 m. W celu uzyskania większego rozmiaru można skleić folie specjalnym klejem. Lepszy efekt daje jednak ich zgrzewanie. Najwygodniej zamówić folię odpowiednich rozmiarów u producenta.

Dół pod oczko powinien być większy od zaplanowanej głębokości o 15 cm, a nachylenie jego ścian nie powinno przekraczać 45^o. Brzegi zbiornika muszą być na równym poziomie, co zapobiegnie wylewaniu się wody. Aby przewidzieć rozmiar potrzebnej folii, trzeba obliczyć powierzchnię wykopanego dołu. Robi się to na podstawie pomiarów dokonanych 6-cio metrowym sznurkiem lub miarą. Do otrzymanego wyniku trzeba dodać 30 cm folii wzdłuż brzegu.

Przed wyłożeniem folii, dół powinno się oczyścić i usunąć z niego wszelkie ostre przedmioty, które mogłyby ją uszkodzić. Następnie wyścieła się go 10-15 cm warstwą piasku. Dodatkowo można nałożyć matę jutową dostępną w rolkach również o szerokości 6 m.

Folię rozkłada się w temperaturze wyższej od 15^o C i pozostawia do nagrzania. Należy zwrócić uwagę, żeby nie była napięta w żadnym miejscu i by na brzegu było jak najmniej fałd. Jeśli dno ma być wysypane żwirem, dla zapobiegnięcia jego osuwania i zabezpieczenia folii warto wyłożyć na niej plastikową siatkę lub matę jutową. Najlepszym, lecz kosztownym sposobem na dno oczka z folii jest wylanie go szlichtą betonu z utwardzaczem i uszczelniaczem. Doskonale zabezpiecza to zbiornik przed uszkodzeniami, zmniejsza podatność folii na zniszczenie przez czas i czynniki mechaniczne, przez co wydłuża okres istnienia oczka. Ponadto wtopienie kamieni w tego rodzaju dno daje bardzo naturalny efekt.

Pozostawiony na zewnątrz 30-to centymetrowy pas folii wywija się i zakopuje. Brzeg oczka można zabezpieczyć na kilka sposobów. Dociska się go płytami kamiennymi, otoczakami, grubym żwirem lub kładzie się matę jutową z posadzonymi roślinami wodnymi.

Oczko wodne z folii PCV

Podobnie wykonuje się zbiornik uszczelniony folią ECB, która charakteryzuje wysoką odpornością i większą trwałością (20 lat). Jest również łatwiejsza do formowania ze względu na właściwość mięknięcia po podgrzaniu.

Oczko wodne z gliny

Glina nadaje się do oczek, których nachylenie bocznych ścian nie przekracza 20^o. Dno dołu można wyłożyć folią lub też bezpośrednio wyłożyć je 20-30 cm warstwą gliny w bloczkach. Na nią kładzie się włókninę, na którą wysypuje się 5 cm warstwę żwiru. Uszczelnianie dna tym sposobem jest pracochłonne, ale daje duże możliwości jego plastycznego formowania. Efekt jest bardzo trwały, choć istnieje niebezpieczeństwo przerastania korzeni przez takie dno. Ponadto materiały są tanie. Trzeba jednak wziąć pod uwagę koszty transportu.

Bentonitowe oczko wodne

Bentonit, czyli sproszkowana skała osadowa w postaci maty, zwiększająca swoją objętość poprzez pęcznienie. Materiał ten jest bardzo ciężki, ale łatwo się kształtuje i wykazuje też dużą wytrzymałość. Oczko uszczelniane bentonitem wymaga pomocy specjalistów.

Oczko wodne uszczelnione papą

Uszczelnianie dna papą wykonuje się następująco: na dno wykopu wysypuje się 10-15 cm warstwę tłucznia, następnie 5 cm warstwę żwiru, 3 cm warstwę piasku i 5 cm warstwę papy. Warstwy te przekłada się jeszcze raz lub dwa w tej samej kolejności. Trwałość oczka wynosi w tym przypadku 20-30 lat. Ponadto zapewniona jest jego odporność na mróz i promienie UV. Dowolne kształtowanie zbiornika tym sposobem nie jest jednak możliwe ze względu na małą plastyczność materiału.

Oczko wodne z betonu

W celu uszczelnienia oczka betonem należy wysypać jego dno 10-15 cm warstwą piasku, na który kładzie się 15-20 cm grubości beton żwirowy. Wymagane jest wykonanie w nim przerw dylatacyjnych. Sposób ten jest tani, choć skomplikowany do wykonania. Zapewnia 50 lat trwałości oczka. Jednakże konieczne jest neutralizowanie betonu, który będzie alkalizował wodę.

Oczko wodne z butylu

Butyl (syntetyczna guma) to materiał elastyczny, odporny, zapewniający 20-30 letnią trwałość oczka. Ponadto jest łatwy do reperacji w razie uszkodzenia mechanicznego. Wadą jest konieczność maskowania nieestetycznego wykończenia brzegów zbiornika oraz wysoka cena materiału.

Murowane oczko wodne

Zbiornik może być też murowany z laminatów (prefabrykatów). Przy takim rozwiązaniu trzeba się jednak liczyć z kosztami wykonawstwa, materiału i jego transportu. Ponadto dostępny materiał jest wrażliwy na uszkodzenia mechaniczne. Utrudnione jest też jego opróżnianie.

Oczko wodne z EPDM

Wykładzina EPDM (syntetyczny kauczuk) jest trwała, odporna na mróz i promienie UV, lecz trudno się klei.

Jak wykończyć i zabezpieczyć brzegi oczka wodnego?

Brzegi oczka wodnego można wzmocnić za pomocą roślin, kamieniami, faszyną (kołkami), palami, betonowymi płytami lub przy użyciu prefabrykatów. Obrzeżenia można wykonać na kształt plaży żwirowej lub betonowej z tzw. betonu zmywalnego. Można też wyłożyć wokół zbiornika płyty chodnikowe, kamienie, nawierzchnię z cegły klinkierowej, drewno lub darń z kanałem drenującym. Wykończenie brzegów oczka determinuje jego charakter, który powinien być spójny z architekturą domu i projektem ogrodu.

Dla podniesienia atrakcyjności oczka umieszcza się na jego dnie i półkach pojemniki z posadzonymi roślinami wodnymi. Można również hodować w nim ryby.

WYPOSAŻENIE I PIELĘGNACJA

Oczko wodne urozmaica i ożywia ogród. Lustro wody stojącej odbija światło oraz kształty znajdującej się w pobliżu roślinności czy też przedmiotów. Przez to ściąga wzrok i staje się dominującym elementem ogrodu. Dlatego należy szczególnie dbać o jego wygląd.

Dla urody oczka ważne jest, aby woda w nim była zawsze czysta. Naturalne zbiorniki oczyszczają się dzięki równowadze biologicznej. Polega ona na istnieniu łańcucha pokarmowego eliminującego glony, które powodują mętnienie i zanieczyszczanie wody. Taką równowagę można stworzyć w sztucznym zbiorniku umieszczając w nim rośliny wodne produkujące tlen (co najmniej dziesięć na metrze kwadratowym powierzchni oczka), ślimaki i ryby. Najpopularniejszym i najprostszym sposobem na czystość i natlenienie wody w oczku jest montaż pomp i filtrów. Decydując się na ich kupno warto zaznajomić się z podstawowymi informacjami o nich.

Pompę opisują dwa istotne parametry. Pierwszy z nich to wydajność, czyli ilość przetaczanej wody w jednostce czasu. Podawana jest w litrach na godzinę lub w litrach na minutę. Drugi parametr to wysokość podnoszenia wody (H max). Powinna ona wynosić 0,5-1,5m dla pompy połączonej z filtrem, musi mieć jednak dużo większą wartość u pompy zasilającej kaskadę lub fontannę. Pompy połączone z filtrem mechanicznie czyszczą wodę zasysaną przez wirnik. Do pomp można też podłączać filtry biologiczne, które umieszcza się na zewnątrz oczka. Istnieją również takie, które wypompowują brudną wodę.

W sprzedaży są pompy do umieszczania na zewnątrz zbiornika oraz pompy z automatycznym pływakiem - do zainstalowania w zbiorniku. Niekorzystnie jest jednak montowanie ich na dnie oczka. Nie powinny też znajdować się w pobliżu roślin. Najlepiej umieścić pompę na podwyższeniu, niezbyt głęboko, tam gdzie będzie łatwo dostępna.

Pompy wymagają konserwacji. Co jakiś czas trzeba czyścić ich wirniki. Ponadto jesienią należy je wyjąć, rozłożyć, dokładnie umyć wszystkie części, zakonserwować i pozostawić w chłodnym miejscu do następnego sezonu. Ważne żeby pamiętać, że pompy nie wolno włączać „na sucho”, by nie uległa zniszczeniu. Czyszczenia lub wymiany wymagają również filtry. Mogą być one wykonane z bardzo drobnej siatki, które myje się pod silnym strumieniem wody. Są też filtry z pianki poliuretanowej do czyszczenia w wodzie z detergentem.

Do większości pomp można dokręcić specjalną końcówkę, dzięki której uzyska się efekt fontanny. Kształt skierowanego w górę strumienia zależeć będzie od rodzaju zakupionej końcówki. Do zasilania kaskady również stosuje się pompy, po przymocowaniu do nich gumowych węży.

W utrzymaniu czystości oczka wodnego pomocne są lampy UV. Ich działanie polega na emisji promieni ultrafioletowych, które likwidują wirusy, bakterie i glony. Taką lampę zakłada się na rurze wylotowej filtra. Innym sposobem na glony jest stosowanie specjalnych środków np. „Algorem”.

Dodatkowo warto zaopatrzyć się w siatkę zatrzymującą liście. Rozciąga się ją jesienią na powierzchni stawu, co zapobiega zaśmieceniu lustra wody opadającymi z drzew liśćmi. Nadmiernemu rozrastaniu się ekspansywnych gatunków roślin wodnych zapobiec można poprzez sadzenie ich w specjalnych plastikowych koszach. Ułatwiają one umieszczenie roślin na dnie zbiornika i ich wyjmowanie. W celu uniknięcia zanieczyszczenia wody pokarmem dla ryb należałoby zamontować automatyczne karmniki. Dzięki nim pokarm nie opada na dno. Przydają się także podczas wyjazdu. Istnieją też karmniki pływające po powierzchni. Zapobiegają one rozprzestrzenianiu się pokarmu w wodzie, dając jednocześnie możliwość obserwacji podpływających ryb. Ponadto pomocne w pielęgnacji oczka są dostępne w różnej wielkości podbieraki do ryb i roślin wodnych.

Jeśli jednak na dnie zbiornika zalegnie znaczna warstwa mułu, trzeba go oczyścić. Najlepiej zrobić to wczesną wiosną lub późnym latem albo jesienią, gdy skończą się upały. Pierwszą czynnością jest wypompowanie wody. Jeżeli w stawie hodowane są ryby, to przy niskim poziomie wody należy je wyjąć i przenieść do pojemnika z wodą z oczka. Następnie z opróżnionego zbiornika wybiera się muł z wodą (nigdy detergentami!) przy pomocy szczotki czyści się folię go wyścielającą. Warto też sprawdzić czy nie jest ona uszkodzona. Jest to także dobra okazja do zrobienia przeglądu i uporządkowania roślin wodnych. Później pozostaje już tylko napełnić oczko wodą.

Potrzebujesz pomocy w zaprojektowaniu oczka wodnego w Twoim ogrodzie? Zapraszam Cię do zapoznania się z naszą ofertą projektowania ogrodów.